Witwassen

Witwassen kan worden gezien als het uitvoeren van transacties of handelingen om de illegale herkomst van geld of goederen te verhullen. Illegaal verkregen vermogen wordt dan besteed of geïnvesteerd als ware het legaal vermogen. Er bestaan diverse witwasdelicten, waaronder naast ‘opzettelijk witwassen’ bijvoorbeeld ook ‘schuldwitwassen’ en ‘gewoontewitwassen’. 

In artikel 420bis Wetboek van Strafrecht is strafbaar gesteld het verbergen of verhullen van de werkelijke aard, de herkomst, de vindplaats, de vervreemding of de verplaatsing van een voorwerp, dan wel het verwerven, voorhanden hebben, overdragen of omzetten van een voorwerp, terwijl de verdachte weet (opzet) dat het voorwerp – onmiddellijk of middellijk – afkomstig is uit enig misdrijf. De omschrijving ‘enig misdrijf’ brengt met zich mee dat het witwasdelict niet specifiek ten aanzien van bepaalde onderliggende strafbare feiten ten laste hoeft te worden gelegd, maar dat wel tenminste sprake moet zijn van een causaal verband met enig strafbaar feit. Naast het witwassen wordt daarom door de officier van justitie vaak ook geprobeerd om andere criminele activiteiten te bewijzen, waaronder financiële en fiscale fraude. Belastingfraude kan bijvoorbeeld ook het onderliggende gronddelict aan witwassen zijn.

Zes-stappenarrest witwassen

Er kan echter ook een vermoeden van witwassen zijn zonder een specifiek gronddelict. Zie daarover bijvoorbeeld het artikel ‘Witwassen. Struikelend naar een veroordeling of niet?’. In de praktijk doet zich de situatie voor waarin niet kan worden bewezen welke specifieke criminele activiteiten ten grondslag liggen aan – volgens het Openbaar Ministerie – crimineel verdiende gelden of goederen. Dit betekent niet dat het Openbaar Ministerie dan geen vervolgingsmogelijkheid heeft. Ook zonder een specifiek gronddelict kan iemand worden verdacht van en vervolgd voor witwassen. Dit blijkt uit het zogenoemde ‘Zes-stappenarrest’. Het Hof Amsterdam heeft een toetsingskader geformuleerd aan de hand waarvan tot een bewezenverklaring kan worden gekomen van een witwasverdenking zonder specifiek gronddelict. Dit toetsingskader is inmiddels overgenomen door de Hoge Raad en wordt inmiddels standaard in uitspraken toegepast. Het betreft de volgende zes stappen die dienen te worden doorlopen:

  1. Er moet geen direct bewijs aanwezig zijn voor een specifiek gronddelict;

  2. Op basis van de feiten en omstandigheden moet sprake zijn van een vermoeden van witwassen;

  3. Van de verdachte mag bij zo’n vermoeden worden verlangd dat hij een verklaring geeft over de herkomst van het voorwerp dat vermoedelijk uit witwassen afkomstig is;

  4. De door de verdachte af te leggen verklaring dient concreet, min of meer verifieerbaar en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijk te zijn;

  5. Heeft de verdachte een dergelijke verklaring afgelegd, dan dient het Openbaar Ministerie onderzoek te doen naar de alternatieve herkomst van het voorwerp;

  6. Naar aanleiding van dat onderzoek dient met voldoende mate van zekerheid te worden uitgesloten dat het voorwerp een legale herkomst heeft.

Deze in het Zes-stappenarrest geformuleerde stappen dienen niet te gemakkelijk en overhaast belopen te worden. Hoewel niet bewezen hoeft te worden door wie, wanneer en waar ‘enig misdrijf’ is begaan, betekent dit niet dat zonder meer van de verdachte mag worden verlangd dat hij een verklaring geeft voor geld of goederen die hij in bezit heeft. Daartoe is het aan het Openbaar Ministerie om eerst een vermoeden van witwassen zonder gronddelict te onderbouwen met voldoende, overtuigend bewijs. 

Het is aan de verdediging om goed in het oog te houden of het Openbaar Ministerie voldoende feiten en omstandigheden aandraagt om aan te tonen dat zonder meer sprake is van een vermoeden van witwassen. Wij beschikken over uitstekende kennis over witwassen en het Zes-stappenarrest. Samen bepalen wij met u de juiste verdedigingsstrategie.

Crypto

Er kan ook sprake zijn van een witwasverdenking indien sprake is van cryptovaluta waarvan wordt gedacht dat dit afkomstig is uit een misdrijf. De Financial Intelligence Unit (FIU) heeft een speciale witwastypologie opgesteld voor cryptovaluta. Zo is sprake van een vermoeden van witwassen middels cryptovaluta indien bij de aankoop van cryptovaluta de koper in contant geld afrekent en de koper een ongewoon hoog percentage wisselcommissie in rekening brengt. Bij de verkoop van cryptovaluta kan een vermoeden van witwassen aanwezig zijn indien gebruik wordt gemaakt van een zogenoemde ‘mixer’. Een mixer is een transactiemethode die alle stromen van potentieel identificeerbare crypto mixt. Middels een mixer wordt de anonimiteit van transacties verhoogd, zodat transacties moeilijker traceerbaar zijn. 

Strafrechtadvocaat witwassen

Het Openbaar Ministerie geeft veel prioriteit aan de opsporing en vervolging van witwassen. Wordt u verdacht van witwassen? Neem dan direct contact op met de gespecialiseerde strafrechtadvocaten van VOI advocaten.

onze expertise

Contact opnemen

    • *: Verplicht veld

Bent u benieuwd wat de reikwijdte is van het verschoningsrecht (legal privilege) in de landen (ver) om ons heen? Via de volgende link kunt u het boek The Legal Privilege (un)covered gratis downloaden.